W ZESPOLE SZKÓŁ ODZIEŻOWYCH, FRYZJERSKICH I KOSMETYCZNYCH NR 22 W WARSZAWIE
I. Wprowadzenie
Niniejsza procedura powstała w poszanowaniu dla praw małoletnich, w tym przede wszystkim ich godności oraz prawa do ich wychowania i wzrastania w środowisku wolnym od przemocy, krzywdy i zaniedbania. Przepisy niniejszej procedury mają zastosowanie do Uczniów niezależnie od ich sytuacji zdrowotnej, rodzinnej czy osobistej.
Standardy ochrony uczniów przed krzywdzeniem to zbiór zasad, które pomagają tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko w szkole:
- wszyscy pracownicy zostali zapoznani w jaki sposób rozpoznawać symptomy krzywdzenia ucznia oraz jak podejmować interwencję w przypadku podejrzenia, że uczeń jest ofiarą przemocy – w szkole lub w rodzinie,
- wszyscy uczniowie zostali zapoznani jak unikać zagrożeń w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami – w realnym świecie oraz w internecie,
- wszyscy uczniowie mają stały dostęp do informacji, gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach życiowych,
- rodzice zostali zapoznani z zasadami jak wychowywać dziecko bez przemocy i jak unikać sytuacji ryzykownych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością̨ na tle seksualnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.).
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1606).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. 2023, poz. 1782).
- Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 535).
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i Opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359)
- Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.)
II. Słownik pojęć używanych w dokumencie
- Przemoc to nie tylko bicie. Są różne rodzaje przemocy, wśród nich przemoc fizyczna, psychiczna (np.: obrażanie, poniżanie, straszenie), seksualna (np.: gwałt, wymuszanie współżycia), ekonomiczna (np.: zabieranie pieniędzy i rzeczy), zaniedbanie. Przemocą jest:
- Popychanie, policzkowanie, bicie, szarpanie,
- Obelgi, wyzwiska,
- Zmuszanie do robienia rzeczy, które są poniżające
- Ograniczanie kontaktów z bliskimi, przyjaciółmi
- Kontrolowanie w pełni wszystkich wydatków, zmuszanie do proszenia o pieniądze,
- Niszczenie własności,
- Nakłanianie do kontaktów seksualnych,
- Grożenie skrzywdzeniem bliskich,
- Pogardliwe traktowane, pozbawianie poczucia własnej wartości.
- Przemoc fizyczna – jest to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne.
- Przemoc emocjonalna – to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, wciąganie dziecka w konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości, stawianie dziecku wymagań i oczekiwań, którym nie jest ono w stanie sprostać.
- Przemoc seksualna – to angażowanie dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.
- Zaniedbywanie – to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna prawnego, nie zapewnienie mu bezpieczeństwa, odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, brak nadzoru w czasie wolnym oraz odpowiedniej opieki podczas wypełniania obowiązku szkolnego.
- Przemoc domowa – to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą;
- Przemoc ekonomiczna – Okradanie, zabieranie pieniędzy, niełożenie na utrzymanie, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, szantażowanie, zaciąganie długów i kredytów bez zgody współmałżonka, zmuszanie do pożyczek, uniemożliwianie korzystania z pomieszczeń niezbędnych do zaspakajania potrzeb (kuchnia, łazienka) itp.
- Cyberprzemoc – czyli przemoc w intrenecie, obejmuje różne formy agresji, zastraszania, wyśmiewania, a nawet manipulacji i wywierania nacisku na inne osoby poprzez środki elektroniczne – najczęściej media społecznościowe, komunikatory, fora internetowe, e-maile czy SMS-y.
- Pracodawca – właściciel, dyrektor, kierownik zakładu pracy lub inna osoba odpowiadająca za organizację pracy w imieniu właściciela, będąca przełożonym pracowników w zakładzie pracy, w którym jest realizowana praktyczna nauka zawodu, praktyka zawodowa lub staże uczniowskie.
- Pracownik – każda osoba zatrudniona u pracodawcy na podstawie stosunku pracy albo umowy cywilnoprawnej odpłatnej bądź nieodpłatnej, a także wykonująca działalność na rzecz pracodawcy, np. osoba współpracująca, praktykant, wolontariusz, stażysta z wyłączeniem małoletniego.
- Małoletni– każda osoba, która nie ukończyła 18. roku życia.
- Opiekun prawny – dalej również opiekunowie prawni, oznacza przedstawiciela ustawowego małoletniego: rodzica albo opiekuna / rodzica zastępczego, opiekuna tymczasowego (czyli osobę upoważnioną do reprezentowania małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych).
- Opiekun praktyk zawodowych – opiekun wyznaczony przez pracodawcę do prowadzenia pod kierunkiem tej osoby praktyk zawodowych lub stażu uczniowskiego.
- Instruktor praktycznej nauki zawodu – pracodawca lub osoba zatrudniona przez pracodawcę, która posiada niezbędne kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne do realizowania praktycznej nauki zawodu w zakładzie pracy
III. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających uczniowi i udzielenie mu wsparcia
- Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających uczniowi i udzielenie mu wsparcia odpowiadają̨ wszyscy pracownicy szkoły.
- Osobami, które podejmują̨ interwencję w pierwszej kolejności są̨ dyrektor szkoły, koordynator lub podczas jego nieobecności inni specjaliści: pedagodzy, psycholodzy.
- Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich w ZSOFiK nr 22:
- Wicedyrektorzy szkoły:
Koordynator ds. Wdrażania Standardów ochrony małoletnich
Gabinet wicedyrektora: piętro III, pokój nr 313
telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 4
Zastępca koordynatora:
Gabinet wicedyrektora: piętro II, pokój nr 216
telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 4 - Pedagodzy szkolni:
II piętro: Gabinet 212 lub 209
Telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 3 - Pedagodzy specjalni
III piętro: Gabinet 306
Telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 3
Godziny pracy pedagogów wykazane są na stronie internetowej szkoły. W przypadkach zagrożenia życia lub zdrowia małoletniego należy zostawić zawiadomienie o przemocy pierwszemu spotkanemu pracownikowi szkoły.
Sposób dokumentowania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru ucznia oraz zasady przechowywania dokumentów.
- Osoba podejmująca interwencję wypełnia “Protokół interwencji” (Załącznik nr 2).
- Dla każdego zdarzenia podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich zakładana jest imienna teczka z nazwiskiem małoletniego. Teczkę zakłada i prowadzi pedagog szkolny. Do czasu zakończenia sprawy teczka pozostaje w gabinecie pedagoga i jest należycie chroniona przed dostępem osób nieuprawnionych.
IV. Zasady zapewniające bezpieczne relacje między uczniem a pracownikami szkoły, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec uczniów.
- Każdy pracownik ma obowiązek zapoznania się̨ ze standardami, co potwierdza własnoręcznym podpisem w kadrach (Załącznik nr 1).
- Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników jest działanie dla dobra ucznia i w jego najlepszym interesie. Pracownicy traktują̨ młodzież z szacunkiem oraz uwzględniają̨ jej potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec ucznia w jakiejkolwiek formie. Pracownicy działają̨ w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych szkoły, zgodnie ze swoimi kompetencjami.
- Każdy pracownik:
- przestrzega praw ucznia, szanuje prawa rodziców i wspomaga ich w procesie wychowania,
- uczy zasad kultury osobistej oraz wpływa na kształtowanie właściwych postaw zgodnie ze Statutem Szkoły,
- kieruje się̨ życzliwością̨, wyrozumiałością̨ i cierpliwością̨, a jednocześnie stanowczością̨ i konsekwencją w zakresie przestrzegania obowiązujących w szkole i społeczeństwie zasad postępowania, norm moralnych oraz przepisów prawa,
- nauczyciele udzielają̨ uczniom pomocy w nauce oraz służą wsparciem,
- nauczyciele oceniają̨ uczniów sprawiedliwie i obiektywnie, zgodnie ze Statutem Szkoły, unikają̨ faworyzowania uczniów, nie stosują żadnej z form przemocy,
- traktują indywidualnie każdego ucznia, starając się̨ rozumieć jego potrzeby i możliwości, pozwalają na wyrażanie przez uczniów własnego zdania w sposób akceptowany społecznie,
- w trosce o ochronę̨ zdrowia uczniów czuwa nad ich bezpieczeństwem w czasie przerw, na lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych oraz wyjściach poza szkołę̨, reaguje niezwłocznie, zgodnie z przyjętymi procedurami, na niestosowne zachowania innych wobec ucznia,
- chroni informacje wrażliwe dotyczących ucznia wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych uczniów – dotyczy wizerunku ucznia, informacji o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
- Kontakty z uczniami
- Kontakt z uczniami powinien odbywać się̨ przede wszystkim w godzinach pracy nauczycieli i w czasie pobytu uczniów w szkole, i dotyczyć celów edukacyjnych lub wychowawczych. Jeśli zachodzi konieczność kontaktu, właściwą formą komunikacji są kanały służbowe np. e-dziennik i służbowy e-mail. Pracownikom szkoły nie wolno zapraszać uczniów do swojego miejsca zamieszkania ani spotykać się z nimi prywatnie poza godzinami pracy.
- Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli uczniowie i ich rodzice/opiekunowie są̨ osobami bliskimi wobec pracownika) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych uczniów, ich rodziców oraz opiekunów.
- Procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia ucznia lub posiadania informacji o krzywdzeniu ucznia na terenie szkoły.
- Pracownik szkoły, po zidentyfikowaniu ryzyka krzywdzenia lub krzywdzenia ucznia, na terenie szkoły natychmiast izoluje tego ucznia od potencjalnego sprawcy, niezwłocznie informuje o tym dyrektora szkoły i koordynatora oraz sporządza protokół interwencji z pomocą pedagoga szkolnego (Załącznik nr 2).
- W związku z podejrzeniem ryzyka krzywdzenia przez pracownika – koordynator lub dyrektor szkoły natychmiast izoluje tego ucznia od potencjalnego sprawcy, zawiadamia policję i podejmuje dodatkowe kroki jako pracodawca (zgodne z przepisami prawa).
Wykaz zachowań niedozwolonych, zakazane jest w szczególności:
- naruszanie intymności i prywatności małoletniego bez przyczyny uzasadnionej szczególnymi okolicznościami, tj. ratowaniem zdrowia i życia,
- prowokowanie kontaktów fizycznych z małoletnim bądź angażowanie go w nie, np. poprzez łaskotanie, sadzanie małoletniego na kolanach,
- proponowanie małoletniemu kontaktów intymnych, inicjowanie takich kontaktów,
- inicjowanie prywatnych kontaktów z małoletnim, np. spotykanie się po godzinach pracy, zapraszanie do miejsca zamieszkania, przyjmowanie do znajomych i komentowanie zamieszczanych przez małoletniego treści na mediach społecznościowych.
- kierowanie do małoletniego wypowiedzi z podtekstem seksualnym, omawianie wyglądu małoletniego, w szczególności wypowiadanie komentarzy w kontekście płci lub atrakcyjności fizycznej małoletniego,
- nawiązywanie z małoletnim relacji o charakterze romantycznym,
- wypowiadanie słów wulgarnych i powszechnie uznawanych za obraźliwe w obecności małoletniego,
- kierowanie do małoletniego niestosownych lub wulgarnych dowcipów,
- proponowanie i umożliwianie małoletniemu spożywania alkoholu lub nielegalnych substancji,
- ujawnianie informacji wrażliwych na temat małoletniego,
- straszenie małoletniego,
- szantażowanie małoletniego,
- zmuszanie małoletniego do wykonywania określonych czynności pod groźbą wyrządzenia krzywdy,
- ignorowanie bądź wyśmiewanie emocji i uczuć małoletniego,
- szydzenie z małoletniego, przedrzeźnianie,
- podnoszenie głosu na małoletniego,
- zawstydzanie i upokarzanie małoletniego,
- celowe przedstawianie małoletniemu nieprawdziwych twierdzeń,
- wykluczanie małoletniego,
- stosowanie manipulacji,
- komentowanie w obecności małoletniego jego sytuacji rodzinnej bądź sytuacji majątkowej jego rodziny
- rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na temat małoletniego lub jego rodziny,
- obrażanie małoletniego bądź kierowanie agresywnych wypowiedzi w jego kierunku,
- dyskryminowanie, stygmatyzowanie małoletniego,
- wykonywanie fotografii małoletniemu, nagrywanie jego wizerunku, głosu bądź transmitowanie ww. nagrań na żywo za pośrednictwem Internetu bez zgody małoletniego lub jego przedstawiciela ustawowego;
- nieuzasadnione ważnymi względami ograniczenie możliwości pobytu przedstawiciela ustawowego/opiekuna faktycznego przy małoletnim,
- wykorzystywanie przewagi fizycznej i władzy nad małoletnim,
- stosowanie jakichkolwiek przejawów przemocy fizycznej wobec małoletniego, takich jak m.in. szarpanie, bicie, opluwanie, szczypanie, ciągnięcie za włosy, wykręcanie rąk, rzucanie w małoletniego przedmiotami oraz wszelkie inne przejawy naruszania nietykalności cielesnej małoletniego.
V. Postępowanie na wypadek różnych form krzywdzenia małoletnich
- Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi w szkole:
- Celem interwencji jest zatrzymanie krzywdzenia małoletniego i zapewnienie mu bezpieczeństwa.
- W „Programie wychowawczo-profilaktycznym Zespołu Szkół Odzieżowych, Fryzjerskich i Kosmetycznych nr 22” wskazane są̨ działania podejmowane w celu zapewnienia bezpiecznych relacji między uczniami: ochrona uczniów przed treściami szkodliwymi w Internecie, przeciwdziałanie szachowaniom agresywnym poprzez budowanie prawidłowych relacji w klasie, rozwijanie postaw prospołecznych, tolerancji na inne kultury.
- Uczniowie mają obowiązek przestrzegania zapisów zawartych w statucie szkoły,
- Uczniowie ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi oraz z niepełnosprawnościami mają takie same prawa jak pozostali uczniowie naszej szkoły,
- Uczniowie akceptują prawa innych uczniów do odmienności ze względu na: pochodzenie, narodowość, religię, orientację seksualną. Nie naruszają ich poczucia godności osobistej,
- Uczniowie budują wzajemne relacje poprzez uprzejme, życzliwe, wolne od wulgaryzmów zachowanie.
- Uczniowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności i wulgarności oraz informowania pracowników Szkoły o zaistniałych zagrożeniach.
- W przypadku naruszenia bezpieczeństwa w zakresie relacji między małoletnimi uczeń́ zgłasza ten fakt nauczycielowi, wychowawcy, koordynatorowi, dyrektorowi szkoły lub innemu pracownikowi szkoły i wdrażane są̨ procedury opisane w niniejszym dokumencie oraz w „Procedurach Bezpieczeństwa Szkoły”, które stanowią̨ oddzielny dokument.
- Pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni zawsze stanowczo i konsekwentnie reagują̨ na wszelkie przejawy agresji i przemocy, a także wskazują̨ zachowania i postawy pożądane.
- Uczeń, który stał się ofiarą jednej z form przemocy, zostaje objęty pomocą zgodnie z obowiązującymi procedurami.
- W szkole wyeksponowane są̨ informacje dla uczniów dotyczące możliwości uzyskania przez nich pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.
- Małoletnim zabrania się stosowania jakichkolwiek form przemocy. Zakazane są w szczególności:
- uderzanie, popychanie, szarpanie, kopanie, opluwanie, szczypanie bądź wyrządzanie innemu małoletniemu jakiejkolwiek krzywdy fizycznej lub wykorzystywanie przewagi fizycznej i psychicznej nad innym małoletnim, wyzywanie, obrażanie, wyśmiewanie, przedrzeźnianie, zawstydzanie, upokarzanie, straszenie, szantażowanie innego małoletniego oraz wszelkie inne przejawy stosowania przemocy psychicznej wobec innego małoletniego,
- komentowanie sytuacji rodzinnej bądź majątkowej innego małoletniego,
- kierowanie do innego małoletniego propozycji o charakterze erotycznym,
- prezentowanie małoletniemu treści pornograficznych,
- stosowanie jakichkolwiek przejawów przemocy seksualnej, jak choćby dotykanie miejsc intymnych, obnażanie się, podejmowanie czynności seksualnych,
- rejestracja wizerunku i/lub głosu innego małoletniego bez jego zgody,
- korzystanie z przedmiotów należących do innego małoletniego bez jego zgody,
- kradzież lub przywłaszczenie przedmiotów należących do innego małoletniego,
- stosowanie jakichkolwiek form cyberprzemocy.
- Zasady ustalania planu wsparcia ucznia po ujawnieniu krzywdzenia.
- Uczeń́, który czuje się̨ pokrzywdzony przez innych, w tym przez innych uczniów, zgłasza ten fakt koordynatorowi, dyrektorowi lub innemu pracownikowi szkoły.
- Wszelkie zauważone przejawy agresji i przemocy, powinny być́ niezwłocznie przerwane przez pracownika lub inne osoby będące świadkami incydentu.
- Pracownik po powzięciu informacji dotyczących krzywdzenia ucznia zawiadamia o tym koordynatora i dyrektora szkoły oraz wypełnia protokół interwencji.
- Koordynator lub dyrektor szkoły zawiadamiają̨ wychowawcę̨ oddziału oraz rodziców lub opiekunów ucznia oraz wg potrzeb innych specjalistów.
- Koordynator, dyrektor szkoły, pedagodzy lub psycholodzy przeprowadzają̨ rozmowę̨ wyjaśniającą i obejmują̨ uczniów niezbędnymi formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej we współpracy z rodzicami (każdym z osobna), jeżeli zachodzi taka potrzeba z uwzględnieniem Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 7
- Jeżeli dyrektor we współpracy z koordynatorem i zespołem nauczycieli i specjalistów udzielających uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, stwierdzi taką konieczność́, np. w przypadku braku współpracy rodziców/opiekunów ze szkołą; wówczas powiadamia organy zewnętrzne (Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja (Załącznik nr 4), Sąd (Załącznik nr 3).
- W programie wychowawczo-profilaktycznym szkoły zawarte są̨ działania zapobiegające wszelkim formom krzywdzenia uczniów.
VI. Postępowanie w sytuacji ujawnienia zjawiska cyberprzemocy
- Wykaz zachowań niedozwolonych w sieci:
Za zachowania niedozwolone w sieci uważa się w szczególności:- Udostępnianie wizerunku i/lub głosu innego małoletniego za pośrednictwem Internetu, bez zgody Przedstawiciela ustawowego,
- Transmitowanie nagrań z udziałem innego małoletniego na żywo za pośrednictwem Internetu bez zgody Przedstawiciela ustawowego,
- Udostępnianie w Internecie wpisów mających na celu wyśmianie, poniżenie lub upokorzenie innego małoletniego,
- Wykorzystywanie wizerunku innego małoletniego bez zgody jego i jego Przedstawiciela ustawowego, w szczególności w ramach dokonania modyfikacji jego wyglądu w celach prześmiewczych,
- Udostępnianie wulgarnych, obraźliwych komentarzy i wpisów w Internecie,
- Podszywanie się pod innych użytkowników Internetu bądź nieuprawnione logowania na konta internetowe innej osoby,
- Stosowanie wobec innej osoby przejawów nękania za pośrednictwem Internetu,
- Korzystanie ze stron internetowych zawierających materiały pornograficzne, o wysokim stopniu brutalności oraz przeglądanie materiałów niedostosowanych do wieku małoletniego.
- W przypadku, gdy zostaje w szkole zgłoszony przypadek cyberprzemocy należy:
- 2.1. Ustalić okoliczności zdarzenia.
- Wszystkie przypadki przemocy, z wykorzystaniem mediów elektronicznych, należy zbadać, udokumentować i zarejestrować.
- Nauczyciel, jeśli posiada wiedzę o zajściu przekazuje informację wychowawcy oddziału, który informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrektora.
- Pedagog szkolny i dyrektor wspólnie z wychowawcą dokonują analizy zdarzenia, ustalają jego okoliczności i ewentualnych świadków.
- 2.2. Zabezpieczyć dowody.
- Na etapie zabezpieczania dowodów i ustalania tożsamości sprawcy cyberprzemocy w procedurze interwencyjnej bierze udział, jeśli jest w szkole, administrator sieci.
- Wszelkie dowody cyberprzemocy powinny zostać zabezpieczone i zarejestrowane. Należy zanotować datę i czas otrzymania materiału, treść wiadomości oraz, jeśli to możliwe, dane nadawcy (nazwę użytkownika, adres e-mail, numer telefonu komórkowego itp.) lub adres strony www, na której pojawiły się szkodliwe treści czy profil.
- Sprawdzić, czy ofiara cyberprzemocy potrafi wskazać sprawcę bądź przynajmniej ma przypuszczenie, kto może nim być.
- Gdy ustalenie sprawcy nie jest możliwe, należy skontaktować się z dostawcą usługi w celu usunięcia z sieci kompromitujących lub krzywdzących materiałów.
- W przypadku, gdy zostało złamane prawo, a tożsamości sprawcy nie udało się, ustalić dyrektor szkoły lub osoba przez niego wyznaczona zawiadamia policję. (Załącznik nr 4)
- 2.3. Podjąć działania wobec sprawcy cyberprzemocy. Gdy sprawca cyberprzemocy jest znany i jest on uczniem szkoły, pedagog szkolny oraz koordynator od spraw bezpieczeństwa na terenie szkoły podejmuje dalsze działania:
- Przeprowadzają rozmowę z uczniem-sprawcą przemocy o jego zachowaniu.
- Powiadamiają rodziców sprawcy i omawiają z nimi zachowanie ucznia.
- Obejmują sprawcę opieką psychologiczno-pedagogiczną, a w uzasadnionym przypadku (za zgodą rodziców ucznia niepełnoletniego) kierują do specjalistycznej placówki.
- 2.4. Sporządzić dokumentację z zajścia.
- Pedagog szkolny wypełnia kartę interwencji z rozmów ze sprawcą, poszkodowanym, ich rodzicami oraz świadkami zdarzenia. (Załącznik nr 2)
- Jeśli rozmowa przebiegała w obecności świadka (np. wychowawcy), powinien on podpisać kartę interwencji po jej sporządzeniu.
- Jeśli zostały zabezpieczone dowody cyberprzemocy, należy je włączyć do dokumentacji (wydruki, opis itp.).
- Dyrektor szkoły pisemnie powiadamia sąd rodzinny (Załącznik nr 3) o sprawie w sytuacji, gdy:
- rodzice sprawcy cyberprzemocy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania lub gdy do szkoły napływają informacje o innych przejawach demoralizacji ucznia,
- szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze (rozmowa z rodzicami, konsekwencje regulaminowe wobec ucznia, spotkania z pedagogiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi pożądanych rezultatów.
- Poważne przypadki cyberprzemocy przebiegające z naruszeniem prawa (np. groźby karalne, propozycje seksualne, publikowanie nielegalnych treści itp.) zostają przez dyrektor szkoły zgłoszone na policję. Procedura jest wdrażana w życie w momencie oficjalnego zgłoszenia zjawiska cyberprzemocy przez jej ofiarę /w przypadku osób pełnoletnich/ lub rodzica /prawnego opiekuna/ ucznia.
- 2.5. Podjąć działania wobec ofiary cyberprzemocy – wsparcie psychiczne.
- Uczeń będący ofiarą cyberprzemocy otrzymuje poradę, jak ma się zachować, aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa i nie doprowadzić do eskalacji prześladowania.
- Po zakończeniu interwencji dalej monitorujemy sytuację ucznia sprawdzając, czy nie są wobec niego podejmowane dalsze działania przemocowe, bądź odwetowe ze strony sprawcy.
- Rodzice ucznia będącego ofiarą cyberprzemocy zostaną poinformowani o problemie, otrzymają wsparcie i pomoc ze strony szkoły. W rozmowie z nimi pedagog z koordynatorem ds. bezpieczeństwa przedstawią kroki, jakie zostały podjęte w celu wyjaśnienia zajścia oraz zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanemu uczniowi, a także, jeśli to wskazane, zaproponują rodzicom i uczniowi pomoc specjalisty.
VII. Zasady ochrony wizerunku ucznia.
- Szkoła zapewnia ochronę̨ danych osobowych uczniów i absolwentów zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
- Uznaje prawo ucznia do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę̨ jego wizerunku.
- Upublicznienie przez pracownika placówki wizerunku ucznia utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody jego rodzica lub opiekuna prawnego lub pełnoletniego ucznia. Zgoda powinna zawierać́ informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. zostanie umieszczony na stronie internetowej szkoły w celu udokumentowania konkursów, imprez okolicznościowych, życia oddziału itp.).
- Pracownikowi Szkoły nie wolno umożliwiać́ przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku ucznia (tj. filmowanie, fotografowanie) na terenie Szkoły bez pisemnej zgody opiekuna małoletniego.
- W celu uzyskania zgody opiekuna małoletniego na utrwalanie wizerunku ucznia, pracownik Szkoły może skontaktować́ się̨ z opiekunem małoletniego i ustalić́ procedurę̨ uzyskania zgody.
- Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekunów na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.
VIII. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internet.
- Szczegółowe zasady korzystania z urządzeń́ elektronicznych, w tym telefonów komórkowych, smartwatchy zawarte są̨ w Statucie Szkoły – o czym każdy małoletni i rodzic lub opiekun zostaje poinformowany przez wychowawcę̨ oddziału na początku roku szkolnego.
- Uczniowie zobowiązani są̨ do przestrzegania tych zasad:
- wyłączanie i schowanie urządzeń́ elektronicznych i telekomunikacyjnych na czas lekcji np. (słuchawek, telefonów komórkowych, itp.) z wyjątkiem sytuacji, gdy uczeń́ może korzystać́ na prośbę̨ nauczyciela w celu wykonywania zadań́ dydaktycznych,
- wykorzystanie urządzeń́ podczas zajęć́ edukacyjnych jako pomocy dydaktycznych możliwe tylko za zgodą nauczyciela,
- nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą̨ telefonu jest możliwe jedynie za zgodą osoby nagrywanej i fotografowanej, a jeśli ma to miejsce w czasie lekcji dodatkowo konieczna jest zgoda nauczyciela prowadzącego zajęcia.
IX. Procedury ochrony uczniów przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w internecie
- Infrastruktura sieciowa placówki umożliwia dostęp do Internetu, zarówno
personelowi, jak i uczniom, w czasie zajęć́ i poza nimi
Sieć jest monitorowana, tak, aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć́. - Rozwiązania organizacyjne na poziomie placówki bazują̨ na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
- Szkoła korzysta z OSE – Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, która zapewnia dostęp do szerokopasmowego, bezpiecznego Internetu. OSE chroni uczniów przed dostępem do treści nielegalnych lub potencjalnie niebezpiecznych.
- OSE współpracuje z Naukową Akademicką Siecią Komputerową, która zapewnia sprawność́ techniczną oraz merytoryczną projektu, dzięki czemu sieć jest zabezpieczona przed szkodliwymi treściami.
- NASK zapewnia również̇ dostęp do darmowych materiałów dla uczniów i nauczycieli dotyczących bezpieczeństwa uczniów w sieci.
X. Postępowanie na wypadek różnych form krzywdzenia małoletnich w trakcie odbywania praktyk zawodowych.
- Podejrzenie krzywdzenia przez pracownika:
- W przypadku, gdy zgłoszono podejrzenie krzywdzenia małoletniego przez pracownika osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji niezwłocznie informuję pracodawcę.
- Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji przeprowadza rozmowy: z małoletnim, z jego rodzicami/opiekunami prawnymi. Stara się ustalić przebieg zdarzenia, wypełnia kartę interwencji.
- Pracodawca organizuje spotkanie z pracownikiem, którego dotyczy zgłoszenie celem wyjaśnienia sytuacji. Ustalenia są zapisywane w karcie interwencji. (Załącznik nr 2)
- Do czasu wyjaśnienia sprawy, pracownik podejrzewany o krzywdzenie małoletniego zostaje odsunięty od kontaktu z pokrzywdzonym oraz z pozostałymi małoletnimi.
- W przypadku podejrzenia przestępstwa, pracodawca dokonuje zgłoszenia na Policję. (Załącznik nr 4). W pozostałych sytuacjach pracodawca podejmuje działania dyscyplinarne zgodnie z przepisami prawa i zasadami obowiązującymi w zakładzie pracy.
- W przypadku gdy pracownik dopuścił się wobec małoletniego krzywdzenia niebędącego przestępstwem (np. krzyk, poniżanie), osoba prowadząca interwencję bada okoliczności zdarzenia, przeprowadza rozmowę z małoletnim, świadkami zdarzenia oraz osobą podejrzewaną o krzywdzenie małoletniego. Wdrożenie właściwych procedur dyscyplinarnych należy do pracodawcy.
- Szkoła opracowuje indywidualny plan wsparcia małoletniego w tym
- Wypracowanie sposobów odizolowania go od osób podejrzewanych o krzywdzenie i stworzenie możliwości swobodnego funkcjonowania na zajęciach praktycznych,
- Udzielenie pomocy psychologicznej w specjalistycznej Poradni
- Zmiana miejsca praktyk, jeżeli istnieje taka potrzeba,
XI. Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia Ucznia przez osobę ze środowiska rodzinnego.
- Podejrzenie przemocy domowej
- Pracownik podejrzewający krzywdzenie Ucznia przez osobę ze środowiska rodzinnego zgłasza problem do osób odpowiedzialnych za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających uczniowi,
- Uczeń doświadczył przemocy fizycznej / psychicznej lub był jej świadkiem w domu.
- Sprawę bada Zespół Interwencyjny, który zapoznaje się z okolicznościami zdarzenia, prowadzi rozmowę wyjaśniającą z Uczniem, wzywa rodziców/ opiekunów prawnych do szkoły,
- Jeśli sprawa ma charakter incydentalny monitoruje sytuację ucznia
- W przypadku powtarzających się incydentów szkoła uruchamia procedurę „Niebieskiej Karty” (Niebieska Karta – A)
- Wsparcie ucznia doznającego przemocy domowej.
- Zapewnienie Uczniowi bezpieczeństwa (jeżeli istnieje potrzeba, powiadomienie policji – Załącznik nr 4) oraz wsparcia psychologicznego na terenie szkoły, ewentualne skierowanie do specjalistycznej placówki,
- Spisanie kontraktu z rodzicami Ucznia,
- Monitoring kontraktu, jeśli będą nieprzestrzegane ustalenia kontraktu lub niewłaściwe wykonywanie władzy rodzicielskiej należy złożyć (równolegle lub niezależnie) wniosek do sądu o wgląd w sytuację rodzinną ucznia (Załącznik nr 3).
XII. Procedura „Niebieska Karta”
Ustawowa definicja przemocy domowej: „jednorazowe albo powtarzające się̨ umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności narażające tę osobę̨ na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia, naruszające jej godność́, nietykalność́ cielesną, wolność́, w tym seksualną, powodujące szkody ma jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę̨, oraz mające na celu uzyskanie kontroli w zakresie nabywania i korzystania z posiadanych przez tę osobę̨ zasobów ekonomicznych”.
- Osoby odpowiedzialne za procedurę „Niebieskiej Karty”:
Psycholog szkolny – gabinet 212
Psycholog szkolny – gabinet 209
Telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 3
Godziny pracy psychologów wykazane są na stronie internetowej szkoły. - W związku z zaistnieniem uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej wszczęcie procedury następuje poprzez wypełnienie formularza (osoby odpowiedzialne pedagodzy szkolni) „Niebieska Karta – A” w obecności ucznia, co do której istnieje podejrzenie, ze jest dotknięta przemocą̨ w rodzinie.
- W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie wobec niepełnoletniego ucznia, czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury, przeprowadza się̨ w obecności drugiego rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego.
- Jeżeli osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują̨ przemoc w rodzinie wobec niepełnoletniego są̨ rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania z udziałem ucznia przeprowadza się̨ w obecności pełnoletniej osoby najbliższej.
- Działania z udziałem ucznia, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięty przemocą̨ w rodzinie, powinny być́ prowadzone w miarę̨ możliwości w obecności pedagoga szkolnego lub psychologa.
- Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą̨ w rodzinie, przekazuje się̨ formularz „Niebieska Karta – B”.
- W przypadku, gdy przemoc w rodzinie dotyczy niepełnoletniego ucznia, formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się̨ rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie (formularza „Niebieska Karta – B” nie przekazuje się̨ osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie).
- Wypełniony formularz „Niebieska Karta – A” w terminie 5 dni roboczych od dnia wszczęcia procedury, przekazuje się̨ do Zespołu Interdyscyplinarnego dzielnicy, w której mieszka uczeń́.
XIII. Zasady i sposób udostępniania standardów w szkole, aktualizacja standardów.
- Standardy podlegają̨ monitorowaniu i modyfikowaniu podczas bieżącej pracy (wg potrzeb szkoły) oraz obowiązkowej weryfikacji co 2 lata (Załącznik nr 5).
- Monitorowaniem będą̨ objęte następujące zagadnienia:
- znajomość́ procedur przez członków szkolnej społeczności,
- występowanie zdarzeń́ podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich,
- stosowanie procedur przez pracowników szkoły,
- skuteczność́ stosowanych procedur,
- charakter i przebieg interwencji,
- proponowany kierunek i zakres modyfikacji standardów według formularza ankiety.
- Standardy zostają̨ zamieszczone na stronie internetowej szkoły oraz wyłożone w czytelni szkolnej (biblioteka).
- Uczniowie i rodzice/opiekunowie zapoznawani są̨ z dokumentem w sposób ustalony przez dyrektora wg aktualnych możliwości, np. na godzinach wychowawczych, zebraniach z rodzicami, poprzez e- dziennik. Następnie rodzice wypełniają̨ oświadczenie (Załącznik nr 6).
- Inne zachowania ryzykowne uczniów nie objęte w tym dokumencie są zawarte w odrębnych procedurach szkolnych.
Standardy ochrony małoletnich zostają̨ wprowadzone Zarządzeniem Dyrektora Szkoły nr 4/2024 z dnia 12.02.2024 r.