W ZESPOLE SZKÓŁ ODZIEŻOWYCH, FRYZJERSKICH I KOSMETYCZNYCH NR 22 W WARSZAWIE

Opracowanie dla uczniów

I. Wprowadzenie

Celem „Standardów Ochrony Małoletnich” jest zapewnienie Wam sprzyjających warunków do nauki oraz rozwoju zgodnie z Waszymi indywidualnymi możliwościami i potrzebami, w atmosferze życzliwości, szacunku, akceptacji i bezpieczeństwa. Standardy ochrony uczniów przed krzywdzeniem to zbiór zasad, które pomagają tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko w szkole.

II. Słownik pojęć używanych w dokumencie

  • Przemoc to nie tylko bicie. Są różne rodzaje przemocy, wśród nich przemoc fizyczna, psychiczna (np.: obrażanie, poniżanie, straszenie), seksualna (np.: gwałt, wymuszanie współżycia), ekonomiczna (np.: zabieranie pieniędzy i rzeczy), zaniedbanie. Przemocą jest:
    • Popychanie, policzkowanie, bicie, szarpanie,
    • Obelgi, wyzwiska,
    • Zmuszanie do robienia rzeczy, które są poniżające
    • Ograniczanie kontaktów z bliskimi, przyjaciółmi
    • Kontrolowanie w pełni wszystkich wydatków, zmuszanie do proszenia o pieniądze,
    • Niszczenie własności,
    • Nakłanianie do kontaktów seksualnych,
    • Grożenie skrzywdzeniem bliskich,
    • Pogardliwe traktowane, pozbawianie poczucia własnej wartości.
  • Przemoc fizyczna – jest to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne.
  • Przemoc emocjonalna – to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, wciąganie dziecka w konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości, stawianie dziecku wymagań i oczekiwań, którym nie jest ono w stanie sprostać.
  • Przemoc seksualna – to angażowanie dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.
  • Zaniedbywanie – to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna prawnego, nie zapewnienie mu bezpieczeństwa, odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, brak nadzoru w czasie wolnym oraz odpowiedniej opieki podczas wypełniania obowiązku szkolnego.
  • Przemoc domowa – to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą;
  • Przemoc ekonomiczna – Okradanie, zabieranie pieniędzy, niełożenie na utrzymanie, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, szantażowanie, zaciąganie długów i kredytów bez zgody współmałżonka, zmuszanie do pożyczek, uniemożliwianie korzystania z pomieszczeń niezbędnych do zaspakajania potrzeb (kuchnia, łazienka) itp.
  • Cyberprzemoc – czyli przemoc w intrenecie, obejmuje różne formy agresji, zastraszania, wyśmiewania, a nawet manipulacji i wywierania nacisku na inne osoby poprzez środki elektroniczne – najczęściej media społecznościowe, komunikatory, fora internetowe, e-maile czy SMS-y.
  • Pracodawca – właściciel, dyrektor, kierownik zakładu pracy lub inna osoba odpowiadająca za organizację pracy w imieniu właściciela, będąca przełożonym pracowników w zakładzie pracy, w którym jest realizowana praktyczna nauka zawodu, praktyka zawodowa lub staże uczniowskie.
  • Pracownik – każda osoba zatrudniona u pracodawcy na podstawie stosunku pracy albo umowy cywilnoprawnej odpłatnej bądź nieodpłatnej, a także wykonująca działalność na rzecz pracodawcy, np. osoba współpracująca, praktykant, wolontariusz, stażysta z wyłączeniem małoletniego.
  • Małoletni– każda osoba, która nie ukończyła 18. roku życia.
  • Opiekun prawny – dalej również opiekunowie prawni, oznacza przedstawiciela ustawowego małoletniego: rodzica albo opiekuna / rodzica zastępczego, opiekuna tymczasowego (czyli osobę upoważnioną do reprezentowania małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych).
  • Opiekun praktyk zawodowych – opiekun wyznaczony przez pracodawcę do prowadzenia pod kierunkiem tej osoby praktyk zawodowych lub stażu uczniowskiego.
  • Instruktor praktycznej nauki zawodu – pracodawca lub osoba zatrudniona przez pracodawcę, która posiada niezbędne kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne do realizowania praktycznej nauki zawodu w zakładzie pracy

III. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających uczniowi i udzielenie mu wsparcia

  1. Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających uczniowi i udzielenie mu wsparcia odpowiadają̨ wszyscy pracownicy szkoły.
  2. Osobami, które podejmują̨ interwencję w pierwszej kolejności są̨ dyrektor szkoły, koordynator lub podczas jego nieobecności inni specjaliści: pedagodzy, psycholodzy.
  3. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o podejrzeniu krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich w ZSOFiK nr 22:
  1. Wicedyrektorzy szkoły:
    Koordynator ds. Wdrażania Standardów ochrony małoletnich
    Gabinet wicedyrektora: piętro III, pokój nr 313
    telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 4
    Zastępca koordynatora:
    Gabinet wicedyrektora: piętro II, pokój nr 216
    telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 4
  2. Pedagodzy szkolni:
    II piętro: Gabinet 212 lub 209
    Telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 3
  3. Pedagodzy specjalni
    III piętro: Gabinet 306
    Telefonicznie: nr tel.: 22/849-62-18 wew. 3

Godziny pracy pedagogów wykazane są na stronie internetowej szkoły. W przypadkach zagrożenia życia lub zdrowia małoletniego należy zostawić zawiadomienie o przemocy pierwszemu spotkanemu pracownikowi szkoły.

IV. Zasady zapewniające bezpieczne relacje między uczniem a pracownikami szkoły, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec uczniów.

  1. Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników jest działanie dla dobra ucznia i w jego najlepszym interesie. Pracownicy traktują̨ młodzież z szacunkiem oraz uwzględniają̨ jej potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec ucznia w jakiejkolwiek formie. Pracownicy działają̨ w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych szkoły, zgodnie ze swoimi kompetencjami.

Wykaz zachowań niedozwolonych, zakazane jest w szczególności:

  • Wykaz zachowań niedozwolonych, zakazane jest w szczególności:
  • naruszanie intymności i prywatności małoletniego bez przyczyny uzasadnionej szczególnymi okolicznościami, tj. ratowaniem zdrowia i życia,
  • prowokowanie kontaktów fizycznych z małoletnim bądź angażowanie go w nie, np. poprzez łaskotanie, sadzanie małoletniego na kolanach,
  • proponowanie małoletniemu kontaktów intymnych, inicjowanie takich kontaktów,
  • inicjowanie prywatnych kontaktów z małoletnim, np. spotykanie się po godzinach pracy, zapraszanie do miejsca zamieszkania, przyjmowanie do znajomych i komentowanie zamieszczanych przez małoletniego treści na mediach społecznościowych.
  • kierowanie do małoletniego wypowiedzi z podtekstem seksualnym, omawianie wyglądu małoletniego, w szczególności wypowiadanie komentarzy w kontekście płci lub atrakcyjności fizycznej małoletniego,
  • nawiązywanie z małoletnim relacji o charakterze romantycznym,
  • wypowiadanie słów wulgarnych i powszechnie uznawanych za obraźliwe w obecności małoletniego,
  • kierowanie do małoletniego niestosownych lub wulgarnych dowcipów,
  • proponowanie i umożliwianie małoletniemu spożywania alkoholu lub nielegalnych substancji,
  • ujawnianie informacji wrażliwych na temat małoletniego,
  • straszenie małoletniego,
  • szantażowanie małoletniego,
  • zmuszanie małoletniego do wykonywania określonych czynności pod groźbą wyrządzenia krzywdy,
  • ignorowanie bądź wyśmiewanie emocji i uczuć małoletniego,
  • szydzenie z małoletniego, przedrzeźnianie,
  • podnoszenie głosu na małoletniego,
  • zawstydzanie i upokarzanie małoletniego,
  • celowe przedstawianie małoletniemu nieprawdziwych twierdzeń,
  • wykluczanie małoletniego,
  • stosowanie manipulacji,
  • komentowanie w obecności małoletniego jego sytuacji rodzinnej bądź sytuacji majątkowej jego rodziny
  • rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na temat małoletniego lub jego rodziny,
  • obrażanie małoletniego bądź kierowanie agresywnych wypowiedzi w jego kierunku,
  • dyskryminowanie, stygmatyzowanie małoletniego,
  • wykonywanie fotografii małoletniemu, nagrywanie jego wizerunku, głosu bądź transmitowanie ww. nagrań na żywo za pośrednictwem Internetu bez zgody małoletniego lub jego przedstawiciela ustawowego;
  • nieuzasadnione ważnymi względami ograniczenie możliwości pobytu przedstawiciela ustawowego/opiekuna faktycznego przy małoletnim,
  • wykorzystywanie przewagi fizycznej i władzy nad małoletnim,
  • stosowanie jakichkolwiek przejawów przemocy fizycznej wobec małoletniego, takich jak m.in. szarpanie, bicie, opluwanie, szczypanie, ciągnięcie za włosy, wykręcanie rąk, rzucanie w małoletniego przedmiotami oraz wszelkie inne przejawy naruszania nietykalności cielesnej małoletniego.

V. Postępowanie na wypadek różnych form krzywdzenia małoletnich

  1. Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi w szkole:
    • Celem interwencji jest zatrzymanie krzywdzenia małoletniego i zapewnienie mu bezpieczeństwa.
    • Uczniowie mają obowiązek przestrzegania zapisów zawartych w statucie szkoły,
    • Uczniowie ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi oraz z niepełnosprawnościami mają takie same prawa jak pozostali uczniowie naszej szkoły,
    • Uczniowie akceptują prawa innych uczniów do odmienności ze względu na: pochodzenie, narodowość, religię, orientację seksualną. Nie naruszają ich poczucia godności osobistej,
    • Uczniowie budują wzajemne relacje poprzez uprzejme, życzliwe, wolne od wulgaryzmów zachowanie.
    • Uczniowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności i wulgarności oraz informowania pracowników Szkoły o zaistniałych zagrożeniach.
    • W przypadku naruszenia bezpieczeństwa w zakresie relacji między małoletnimi uczeń́ zgłasza ten fakt nauczycielowi, wychowawcy, koordynatorowi, dyrektorowi szkoły lub innemu pracownikowi szkoły i wdrażane są̨ procedury opisane w niniejszym dokumencie oraz w „Procedurach Bezpieczeństwa Szkoły”, które stanowią̨ oddzielny dokument.
    • Pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni zawsze stanowczo i konsekwentnie reagują̨ na wszelkie przejawy agresji i przemocy, a także wskazują̨ zachowania i postawy pożądane.
    • Uczeń, który stał się ofiarą jednej z form przemocy, zostaje objęty pomocą zgodnie z obowiązującymi procedurami.
    • W szkole wyeksponowane są̨ informacje dla uczniów dotyczące możliwości uzyskania przez nich pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.
  2. Małoletnim zabrania się stosowania jakichkolwiek form przemocy. Zakazane są w szczególności:
    • uderzanie, popychanie, szarpanie, kopanie, opluwanie, szczypanie bądź wyrządzanie innemu małoletniemu jakiejkolwiek krzywdy fizycznej lub wykorzystywanie przewagi fizycznej i psychicznej nad innym małoletnim, wyzywanie, obrażanie, wyśmiewanie, przedrzeźnianie, zawstydzanie, upokarzanie, straszenie, szantażowanie innego małoletniego oraz wszelkie inne przejawy stosowania przemocy psychicznej wobec innego małoletniego,
    • komentowanie sytuacji rodzinnej bądź majątkowej innego małoletniego,
    • kierowanie do innego małoletniego propozycji o charakterze erotycznym,
    • prezentowanie małoletniemu treści pornograficznych,
    • stosowanie jakichkolwiek przejawów przemocy seksualnej, jak choćby dotykanie miejsc intymnych, obnażanie się, podejmowanie czynności seksualnych,
    • rejestracja wizerunku i/lub głosu innego małoletniego bez jego zgody,
    • korzystanie z przedmiotów należących do innego małoletniego bez jego zgody,
    • kradzież lub przywłaszczenie przedmiotów należących do innego małoletniego,
    • stosowanie jakichkolwiek form cyberprzemocy.

VI. Postępowanie w sytuacji ujawnienia zjawiska cyberprzemocy

  1. Wykaz zachowań niedozwolonych w sieci:
    Za zachowania niedozwolone w sieci uważa się w szczególności:
    • Udostępnianie wizerunku i/lub głosu innego małoletniego za pośrednictwem Internetu, bez zgody Przedstawiciela ustawowego,
    • Transmitowanie nagrań z udziałem innego małoletniego na żywo za pośrednictwem Internetu bez zgody Przedstawiciela ustawowego,
    • Udostępnianie w Internecie wpisów mających na celu wyśmianie, poniżenie lub upokorzenie innego małoletniego,
    • Wykorzystywanie wizerunku innego małoletniego bez zgody jego i jego Przedstawiciela ustawowego, w szczególności w ramach dokonania modyfikacji jego wyglądu w celach prześmiewczych,
    • Udostępnianie wulgarnych, obraźliwych komentarzy i wpisów w Internecie,
    • Podszywanie się pod innych użytkowników Internetu bądź nieuprawnione logowania na konta internetowe innej osoby,
    • Stosowanie wobec innej osoby przejawów nękania za pośrednictwem Internetu,
      Korzystanie ze stron internetowych zawierających materiały pornograficzne, o wysokim stopniu brutalności oraz przeglądanie materiałów niedostosowanych do wieku małoletniego

VII. Zasady ochrony wizerunku ucznia.

  1. Szkoła zapewnia ochronę̨ danych osobowych uczniów i absolwentów zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
  2. Uznaje prawo ucznia do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę̨ jego wizerunku.
  3. Upublicznienie przez pracownika placówki wizerunku ucznia utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody jego rodzica lub opiekuna prawnego lub pełnoletniego ucznia. Zgoda powinna zawierać́ informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. zostanie umieszczony na stronie internetowej szkoły w celu udokumentowania konkursów, imprez okolicznościowych, życia oddziału itp.).
  4. Pracownikowi Szkoły nie wolno umożliwiać́ przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku ucznia (tj. filmowanie, fotografowanie) na terenie Szkoły bez pisemnej zgody opiekuna małoletniego.
  5. W celu uzyskania zgody opiekuna małoletniego na utrwalanie wizerunku ucznia, pracownik Szkoły może skontaktować́ się̨ z opiekunem małoletniego i ustalić́ procedurę̨ uzyskania zgody.
  6. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekunów na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.

VIII. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internet.

  1. Szczegółowe zasady korzystania z urządzeń́ elektronicznych, w tym telefonów komórkowych, smartwatchy zawarte są̨ w Statucie Szkoły – o czym każdy małoletni i rodzic lub opiekun zostaje poinformowany przez wychowawcę̨ oddziału na początku roku szkolnego.
  2. Uczniowie zobowiązani są̨ do przestrzegania tych zasad:
    • wyłączanie i schowanie urządzeń́ elektronicznych i telekomunikacyjnych na czas lekcji np. (słuchawek, telefonów komórkowych, itp.) z wyjątkiem sytuacji, gdy uczeń́ może korzystać́ na prośbę̨ nauczyciela w celu wykonywania zadań́ dydaktycznych,
    • wykorzystanie urządzeń́ podczas zajęć́ edukacyjnych jako pomocy dydaktycznych możliwe tylko za zgodą nauczyciela,
    • nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą̨ telefonu jest możliwe jedynie za zgodą osoby nagrywanej i fotografowanej, a jeśli ma to miejsce w czasie lekcji dodatkowo konieczna jest zgoda nauczyciela prowadzącego zajęcia.

IX. Postępowanie na wypadek różnych form krzywdzenia małoletnich w trakcie odbywania praktyk zawodowych.

  1. Podejrzenie krzywdzenia przez pracownika:
    • W przypadku, gdy zgłoszono podejrzenie krzywdzenia małoletniego przez pracownika osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji niezwłocznie informuję pracodawcę.
    • Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji przeprowadza rozmowy: z małoletnim, z jego rodzicami/opiekunami prawnymi. Stara się ustalić przebieg zdarzenia, wypełnia kartę interwencji.
    • Pracodawca organizuje spotkanie z pracownikiem, którego dotyczy zgłoszenie celem wyjaśnienia sytuacji.
    • Do czasu wyjaśnienia sprawy, pracownik podejrzewany o krzywdzenie małoletniego zostaje odsunięty od kontaktu z pokrzywdzonym oraz z pozostałymi małoletnimi.
    • W przypadku podejrzenia przestępstwa, pracodawca dokonuje zgłoszenia na Policję. W pozostałych sytuacjach pracodawca podejmuje działania dyscyplinarne zgodnie z przepisami prawa i zasadami obowiązującymi w zakładzie pracy.
    • W przypadku gdy pracownik dopuścił się wobec małoletniego krzywdzenia niebędącego przestępstwem (np. krzyk, poniżanie), osoba prowadząca interwencję bada okoliczności zdarzenia, przeprowadza rozmowę z małoletnim, świadkami zdarzenia oraz osobą podejrzewaną o krzywdzenie małoletniego. Wdrożenie właściwych procedur dyscyplinarnych należy do pracodawcy.

X. Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia Ucznia przez osobę ze środowiska rodzinnego.

  1. Podejrzenie przemocy domowej
    • Uczeń, który doświadczył przemocy fizycznej / psychicznej lub był jej świadkiem w domu, zostaje objęty opieką psychologiczno – pedagogiczną na terenie szkoły
    • Jeśli sprawa ma charakter incydentalny monitorujemy sytuację ucznia
    • W przypadku powtarzających się incydentów szkoła uruchamia procedurę „Niebieskiej Karty”
    • Jeżeli osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują̨ przemoc w rodzinie wobec niepełnoletniego są̨ rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania z udziałem ucznia przeprowadza się̨ w obecności pełnoletniej osoby najbliższej.

XI. Gdzie szukać pomocy poza szkołą?

  1. KAŻDY ma prawo do poszanowania swojej godności JEŚLI sam/a doznajesz krzywdy lub jesteś świadkiem krzywdzenia innego ucznia to NATYCHMIAST powiedz o tym komuś dorosłemu:
    • dyrektorowi szkoły
    • pedagogowi
    • psychologowi
    • wychowawcy
    • nauczycielowi
    • innemu dorosłemu, który jest dostępny na terenie szkoły !!!
  2. Kontakty, które mogą ci pomóc:
    • Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży –  116 111
    • Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna: 22 425 98 48 – poniedziałek – piątek od 17:00 do 20:00 / sobota od 15:00 do 17:00)
    • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 7 – 22 849 99 98 ul. L. Narbutta 65/71, 02-524 Warszawa
    • Policja – 112 lub 997
    • Rzecznika Praw Dziecka – telefon zaufania 800 12 12 12 (czynne 7 dni w tygodniu).