WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2020 r. 1327 ze zm.).
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2017 r. poz. 1591)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. 2019 r. poz. 325)
CELE DO REALIZACJI
Celem ogólnym doradztwa zawodowego jest przygotowanie uczniów do:
• świadomego i samodzielnego planowania kariery;
• podejmowania i dokonywania zmian decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających poznawanie własnych zasobów;
• analizy informacji na temat rynku pracy i systemu edukacji.
OBSZARY CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH:
1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.
2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.
REALIZATORZY DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z DORADZTWEM ZAWODOWYM
W realizację działań związanych z doradztwem zawodowym w poszczególnych typach szkół tj.:
• Technikum Odzieżowym i Fryzjerskim
• Szkole Branżowej
zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej:
Dyrektor:
• odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ;
• wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi;
• zapewnia warunki do realizowania w szkole doradztwa zawodowego;
• organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym
polegające na planowaniu i przeprowadzaniu działań mających na celu poprawę jakości pracy szkoły w tym obszarze.
Doradca zawodowy:
• określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
• prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego i zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
• wspiera nauczycieli, wychowawców, innych pracowników szkoły i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów;
• systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym;
• planuje, koordynuje, monitoruje oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
• organizuje współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły podnoszącą efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z dyrektorem szkoły, realizując zadania związane z doradztwem zawodowym;
• wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z doradztwem zawodowym;
• współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego.
Wychowawcy:
• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi doradztwa zawodowego; włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego;
• realizują tematy związane z doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych;
• wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej;
• współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.
Nauczyciele przedmiotów (ogólnych i zawodowych):
• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi doradztwa zawodowego;
• współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizowania doradztwa zawodowego dla uczniów;
• przygotowują uczniów do udziału w konkursach zawodowych;
• prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.
Nauczyciel-bibliotekarz:
• współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego;
• włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzenia z zakresu doradztwa zawodowego.
Inne osoby zatrudnione w szkole np. pielęgniarka:
• współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów;
• organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków adekwatnych do zawodów wybranych przez uczniów.
DZIAŁANIA W RAMACH WSDZ
Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole są kierowane do trzech grup adresatów:
• uczniów,
• rodziców,
• nauczycieli.
Działania kierowane do uczniów:
• udzielanie porad i konsultacji indywidualnych;
• prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów, świat zawodów i rynek pracy, rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych;
• pomaganie uczniom w przygotowywaniu teczek „portfolio”;
• realizowanie elementów doradztwa zawodowego na zajęciach przedmiotowych z uwzględnieniem specyfiki danego przedmiotu;
• aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów – np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych;
• określanie potencjału edukacyjno-zawodowego;
• organizowanie zajęć praktycznych i staży zawodowych;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami firm prowadzącymi akcje rekrutacyjne;
• zachęcanie do pozyskiwania referencji z miejsc zajęć praktycznych lub miejsc odbywania przez uczniów staży zawodowych;
• prowadzenie kół zainteresowań zgodnie z oczekiwaniami uczniów;
• inspirowanie do zdobywania nowych umiejętności poprzez udział w dodatkowych zajęciach zawodowych;
• angażowanie uczniów w działania na rzecz promocji szkoły;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
• organizowanie wizyt w firmach, w których znajdują się stanowiska pracy adekwatne do zawodów wybieranych przez uczniów;
• prowadzenie dodatkowych szkoleń, kursów zawodowych, seminariów;
• umożliwianie udziału w targach pracy;
• umożliwianie udziału w targach edukacyjnych;
• organizowanie konkursów zawodowych;
• stosowanie metod aktywizujących (np. metoda projektów, symulacja) wpływających na zwiększenie zaangażowania uczniów i samodzielności w planowaniu kariery;
• organizowanie dla uczniów spotkań informacyjnych z przedstawicielami szkół dla dorosłych;
• informowanie o ofercie kształcenia po ukończeniu branżowej szkoły – w tym o kwalifikacyjnych kursach zawodowych (KKZ);
• umożliwianie zdobywania dodatkowych uprawnień w trakcie nauki;
• organizowanie spotkań z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwoju zawodowego);
• udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających poruszanie się po rynku pracy i rynku edukacyjnym, planowanie własnej działalności i samopoznanie;
• inspirowanie i pomaganie w przygotowywaniu przez uczniów Indywidualnych Planów Działania (IPD).
Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców:
• umożliwianie zainteresowanym osobom udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego;
• prowadzenie lekcji koleżeńskich;
• zwoływanie szkoleniowych posiedzeń rady pedagogicznej;
• organizowanie wizyt studyjnych w firmach;
• inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy; organizowanie staży zawodowych dla nauczycieli;
• udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego;
• wspieranie w realizacji zadań doradztwa zawodowego.
Działania kierowane do rodziców:
• organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkole;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy;
• prowadzenie konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów;
• informowanie o targach pracy;
• informowanie o targach edukacyjnych;
• udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: biblioteczkę publikacji, stronę www szkoły, szkolne konto Facebooka, tablice informacyjne, e-dziennik).
REALIZATORZY I SOJUSZNICY WSPÓŁPRACUJĄCY ZE SZKOŁĄ W OBSZARZE DORADZTWA ZAWODOWEGO:
Poradnia psychologiczno-pedagogiczna (PPP):
• diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów;
• udzielanie pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery;
• prowadzenie dla uczniów zajęć grupowych z doradztwa zawodowego;
• konsultowanie z doradcą zawodowym działań i dokumentów szkolnych (np. opracowań WSDZ);
• prowadzenie dla szkół szkoleń, kursów, szkoleniowych rad pedagogicznych;
• tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem zawodowym.
Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczyciel (MSCDN):
• organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, konferencji dla doradców zawodowych oraz osób zainteresowanych doradztwem zawodowym;
• tworzenie sieci doradców zawodowych i osób zainteresowanych doradztwem zawodowym;
• przygotowywanie publikacji z zakresu doradztwa zawodowego.
Biblioteka pedagogiczna:
• udostępnianie szkołom informacji o usługach doradczych w regionie oraz o wydarzeniach, konferencjach i szkoleniach z zakresu doradztwa zawodowego;
• wspieranie nauczycieli-bibliotekarzy w pozyskiwaniu, gromadzeniu i udostępnianiu informacji edukacyjno-zawodowych;
• gromadzenie i udostępnianie doradcom zawodowym i nauczycielom publikacji z zakresu doradztwa zawodowego; informacji edukacyjno-zawodowych;
• gromadzenie i udostępnianie doradcom zawodowym i nauczycielom publikacji z zakresu doradztwa zawodowego;
• współorganizowanie wystaw i spotkań z zakresu doradztwa zawodowego.
Centrum Kształcenia Praktycznego (CKP):
• prowadzenie szkoleń i kursów zawodowych dla uczniów;
• organizowanie szkoleń i kursów zawodowych dla nauczycieli;
• współorganizowanie konkursów zawodowych dla uczniów;
• podejmowanie współpracy z pracodawcami i organizacjami pracodawców;
• współorganizowanie przedsięwzięć o charakterze zawodoznawczym.
Urzędy pracy, centra informacji i planowania kariery zawodowej oraz obserwatoria rynku pracy:
• udostępnianie zasobów informacji edukacyjnych i zawodowych;
• diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych uczniów;
• udzielanie uczniom porad i konsultacji;
• współorganizowanie różnych przedsięwzięć z zakresu doradztwa zawodowego;
• prowadzenie usługi doradztwa zawodowego na odległość;
• udzielanie porad dotyczących rynku pracy za granicą (usługi doradców Sieci Europejskich Ofert Pracy EURES);
• udostępnianie informacji na temat ofert pracy w kraju i za granicą;
• udostępnianie publikacji m.in. na temat bieżącej sytuacji na rynku pracy;
• współorganizowanie spotkań informacyjno-doradczych – np. dotyczących sytuacji na rynku pracy lub dotacji na założenie działalności gospodarczej.
Stowarzyszenia branżowe:
• organizowanie specjalistycznych szkoleń zawodowych;
• udzielanie informacji o istniejących firmach i potencjalnych pracodawcach w danej branży.
Ochotnicze hufce pracy (OHP):
• pośredniczenie w podpisywaniu umów między uczniem i pracodawcą.
• organizowanie giełd pracy;
• organizowanie targów pracy;
• diagnozowanie predyspozycji, zainteresowań zawodowych;
• udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych;
• organizowanie szkoleń zawodowych dla uczniów.
Agencje zatrudnienia:
• prowadzenie pośrednictwa pracy;
• organizowanie spotkań rekrutacyjnych;
• pozyskiwanie ofert pracy dla uczniów oraz absolwentów szkoły
OCZEKIWANE EFEKTY:
• świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe
• kształtowanie aktywności zawodowej uczniów
• pomoc rodzicom i opiekunom w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych
z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci
• dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców
• wspieranie motywacji wewnętrznej