WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
Podstawa prawna
Ustawa Prawo Oświatowe o systemie oświaty z dnia 16 grudnia 2016 r. (Dz. U. 2017 r., poz. 59 z późniejszymi zmianami).
- Wstęp
W związku z ogromnym postępem technologicznym, rozwojem gospodarczym pojawił się problem dostosowania wiedzy, umiejętności, kwalifikacji społeczeństwa do wymagań rynku pracy. Należy podejmować odpowiednie działania w celu redukcji tego problemu.
Światowe standardy gwarantują uczniom dostępność i powszechność usług doradczych na terenie szkoły. Również przepisy w polskim prawie oświatowym zobowiązują placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia.
Argumentując konieczność tworzenia wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego należy wskazać na:- potrzebę usytuowania blisko ucznia profesjonalnej pomocy, zwiększającej trafność jego decyzji edukacyjnych i zawodowych, minimalizującej koszty psychiczne wynikające z niewłaściwych wyborów i koszty materialne związane z dojazdem do placówek specjalistycznych,
- zagwarantowanie systematycznego oddziaływania na uczniów w ramach planowanych działań realizowanych metodami aktywnymi,
- możliwość udzielania uczniom pomocy w wyborze i selekcji informacji dotyczących edukacji i rynku pracy, zgodnie z planowanym przez nich kierunkiem rozwoju zawodowego,
- możliwość działań w zakresie planowania wspólnie z uczniem jego kariery zawodowej,
- obniżenie społecznych kosztów kształcenia dzięki poprawie trafności wyborów na kolejnych etapach edukacji,
- dostosowanie rozwiązań polskich do standardów pozostałych krajów UE.
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego skierowany jest przede wszystkim do uczniów, rodziców i wszystkich pracowników ZSOFiK nr 22.
Obejmuje wszystkie działania wychowawcze szkoły, rodziców i innych osób, grup i instytucji mające na celu przygotowanie młodzieży do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych oraz planowania kariery zawodowej. Proces edukacji realizowany w sytuacjach wychowawczych służy kształtowaniu aspiracji życiowych ucznia, kształtuje samoocenę możliwości intelektualnych, zainteresowań, zdolności, cech charakteru. Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami (Radą Pedagogiczną). Ma charakter planowych działań. - Cele doradztwa zawodowego
- Cele ogólne
- Wewnątrzszkolny system doradztwa ma na celu:
- Zwiększanie świadomości własnych zdolności i predyspozycji
- Rozwijanie zainteresowań zawodowych Kształtowanie aktywnej, przedsiębiorczej postawy wobec rynku pracy
- Przybliżanie zawodów i specjalności związanych z określoną dziedziną
- Przygotowanie do roli pracownika. Kształtowanie cech osobowości istotnych dla funkcjonowania w roli pracownika, bez względu na profesję: punktualność, sumienność, ugodowość
- Kształtowanie gotowości do zmiany
- Gromadzenie informacji o szkołach policealnych i wyższych oraz innych jednostkach szkolących;
- Gromadzenie informacji o zawodach;
- Gromadzenie informacji o rynku pracy;szkolenia o metodach poszukiwania pracy;
- Pomoc psychologiczną w określaniu własnych predyspozycji zawodowych;
- Prowadzenie zajęć z zakresu: komunikacji interpersonalnej, profilaktyki antystresowej, technik negocjacji, sposobów motywowania do pracy, asertywności;
- Kształtowanie umiejętności gromadzenia dokumentacji przydatnej na rynku pracy.
- Treści programu i cele szczegółowe.
- poznanie samego siebie
Treści:- Moje mocne i słabe strony
- Zainteresowania i predyspozycje zawodowe
- Asertywność
- Umiejętność komunikacji
- Radzenie sobie ze stresem
- Uczeń potrafi określić swoje mocne i słabe strony
- Uczeń potrafi określić swoje zainteresowania, uzdolnienia i predyspozycje zawodowe
- Uczeń potrafi zdiagnozować swoje zapotrzebowanie na informacje edukacyjne i zawodowe
- Uczeń wyjaśnia i charakteryzuje postawę asertywną, agresywną i uległą
- Uczeń zna zasady skutecznej komunikacji i bariery, które ją ograniczają
- Uczeń zna źródła stresu i potrafi sobie z nim radzić.
- Rynek pracy i świat zawodów
Treści:- Klasyfikacja zawodów i ich charakterystyka
- Zawody przyszłości, zawody nowe i deficytowe
- Charakterystyka rynku pracy
- Kształtowanie postaw przedsiębiorczych
- Podejmowanie działalności gospodarczej
- Źródła pozyskiwania informacji o rynku pracy
- Dokumenty aplikacyjne
- Autoprezentacja
- Rozmowa kwalifikacyjna
- Formy zatrudnienia
- Prawa i obowiązki pracownika
- Mobilność zawodowa
- Bezrobocie
- Instytucje rynku pracy
- Uczeń zna podstawowy podział zawodów
- Uczeń wymienia zawody przyszłości, zawody deficytowe i te, które od nie-dawna funkcjonują na polskim rynku pracy
- Uczeń zna wymagania, środowisko pracy i czynności interesujących go za-wodów
- Uczeń wie, jak ma zaplanować swoją drogę
- Uczeń orientuje się w szansach zatrudnienia na lokalnym rynku pracy
- Uczeń przedstawia cechy, którymi charakteryzuje się osoba przedsiębiorcza
- Uczeń wymienia i opisuje formy prawno – organizacyjne podejmowania działalności gospodarczej
- Uczeń zna nowoczesne sposoby selekcji i rekrutacji pracowników
- Uczeń potrafi napisać cv i list motywacyjny
- Uczeń potrafi przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej
- Uczeń potrafi dokonać autoprezentacji
- Uczeń zna różne rodzaje umów o pracę i różne formy zatrudnienia
- Uczeń zna prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
- Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze zmianami, rozwija umiejętności po-zwalające na adaptację do zmieniających się warunków
- Uczeń wie jak radzić sobie z sytuacją bezrobocia
- Uczeń zna instytucje wspierające młodzież w podejmowaniu decyzji zawodowych
- Planowanie kariery zawodowej.
Treści:- Możliwości wyboru drogi zawodowej i edukacyjnej po ukończeniu szkoły średniej
- Czynniki planowania kariery edukacyjno – zawodowej
- Tworzenie Indywidualnych Planów Działania
- Kierunki studiów
- Kursy kwalifikacyjne
- Uczeń poszukuje indywidualnego rozwiązania edukacyjnego i zawodowego
- Uczeń zna czynniki potrzebne do planowania kariery edukacyjno – zawodo-wej
- Uczeń potrafi opracować swój własny plan kariery zawodowej Uczeń
- Uczeń rozumie potrzebę dalszego kształcenia, kształcenia ustawicznego
- Uczeń posiada informacje o zakresie kształcenia szkolnictwa wyższego
- Uczeń potrafi korzystać z źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia
- poznanie samego siebie
- Cele ogólne
- Założenia
Orientacja zawodowa jest ważnym zadaniem wychowawczym szkoły i jest zawarta w Statucie Szkoły.
Adresatami wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego są: uczniowie, rodzice, nauczyciele, środowisko lokalne. Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami, ma charakter planowanych działań.
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego współrealizują:- pedagog szkolny w ramach godzin wychowawczych i zastępstw (zajęcia grupowe) oraz rozmów doradczych (zajęcia indywidualne) – zajęcia dotyczą m.in.: świadomego wyboru zawodu, technik uczenia się.
- biblioteka szkolna – uczniowie mają możliwość korzystania z Multimedialnego Centrum Informacji oraz zasobów biblioteki,
- wychowawcy klas prowadząc zajęcia związane z przygotowaniem młodzieży do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych oraz planowania kariery zawodowej w ramach godzin wychowawczych oraz rozmów indywidualnych, realizując plan wychowawczy klasy,
- nauczyciele opiekunowie kółek zainteresowań prowadząc zajęcia rozwijające zainteresowania i pasje uczniów,
- opiekunowie samorządu szkolnego zapewniając warunki organizacyjne dla samorządowej działalności młodzieży, udzielając pomocy w realizacji zadań samorządu,
- wszyscy nauczyciele w ramach poszczególnych przedmiotów realizując podstawę programową i program nauczania.
- przedstawiciele instytucji zajmujących się doradztwem zawodowym ,PPP, HP, uczelni, UP, OHP, przedsiębiorcami
- Metody, formy pracy i narzędzia pracy.
- Formy adresowane do uczniów:
- Zajęcia warsztatowe,
- Zajęcia lekcyjne poświęcone tematyce edukacyjno – zawodowej,
- Rozmowy doradcze,
- Projekcje filmów o zawodach,
- Wycieczki zawodoznawcze
- Spotkania z przedstawicielami wyższych uczelni i przedstawicielami różnych zawodów,
- Udział w Targach Edukacyjnych Szkół,
- Praktyki zawodowe,
- Praca z Internetem,
- Praca z informatorami o zawodach i wyższych uczelniach,
- Korzystanie z programów komputerowych związanych z poradnictwem zawodo-wym,
- Udostępnianie literatury z zakresu orientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego.
- Spotkania z absolwentami szkoły – losy absolwentów, ich kariera zawodowa
- Formy adresowane do rodziców:
- Zapoznanie rodziców z programem doradztwa zawodowego w szkole., działalno-ścią szkolnego koordynatora ds. doradztwa zawodowego,
- Udostępnianie informatorów szkół wyższych i literatury z zakresu poradnictwa za-wodowego,
- Indywidualne rozmowy z pedagogiem, koordynatorem ds. doradztwa edukacyjno – zawodowego, doradcą zawodowym z PPP,
- Wykorzystanie doświadczeń rodziców w zakresie mobilności zawodowej.
- Organizacja spotkań na zebraniach z przedstawicielami Urzędu pracy, doradcą za-wodowym,
- Przekazywanie na bieżąco informacji dotyczących kierunków studiów, zawodów przyszłości, targów edukacyjnych .
- Narzędzia pracy:
- filmy o zawodach,
- informatory o zawodach i kierunkach kształcenia, typach szkół i uczelni wyższych,
- testy do badań indywidualnych i grupowych, kwestionariusze zainteresowań i uzdolnień,
- wzory CV i listów motywacyjnych,
- materiały informacyjne, foldery reklamujące szkoły i uczelnie, poradniki, książki z zakresu poradnictwa i planowania kariery zawodowej,
- filmy instruktażowe, np. Autoprezentacja, Rozmowa kwalifikacyjna,
- multimedialne programy komputerowe, np. Piramida Kariery, Mocne i słabe strony, Predyspozycje zawodowe
- Formy adresowane do uczniów:
- Korzyści wynikające z funkcjonowania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego
Dla indywidualnych odbiorców:- Ułatwienie uczniom, nauczycielom oraz rodzicom dostępu do informacji edukacyjnej i zawodowej,
- poszerzenie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
- podejmowanie świadomych, trafniejszych decyzji edukacyjnych i zawodowych,
- ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymywania pracy,
- uświadomienie konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej,
- zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, zniechęceniu, porzucaniu szkoły, a później pracy jako konsekwencji nieprawidłowych wyborów.
- realizowanie zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w statucie szkoły,
- zapewnienie ciągłości działań orientacyjno-doradczych szkoły i koordynacji zadań wynikających z programu wychowawczego szkoły,
- utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
- uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymogów rynku pracy,
- stabilizacja kadry podejmującej działania z zakresu orientacji zawodowej na terenie szkoły.
- zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki,
- podejmowania właściwych decyzji, aktywnie przeciwdziałających bezrobociu,
- zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych prze Komisję Unii Europejskiej.
- zwiększenie szans znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy.
- Plan pracy wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego. Lp. Zadania Realizator Termin Uwagi 1. Gromadzenie bazy informacyjnej o rynku pracy i zawodach (informatory, teczki zawodów, baza multimedialna, literatura nt. doradztwa zawodowego i rynku pracy) Koordynator, pedagog szkolny cały rok Biblioteka szkolna, sala do podstaw przedsiębiorczości, gablota na korytarzu Strona internetowa szkoły 2. Prowadzenie tablicy ogłoszeń nt. „Informacje z rynku pracy i ze świata zawodów”, gromadzenie aktualnych ofert pracy Koordynator cały rok Gablota strona internetowa szkoły 3. Przeprowadzenie lekcji wychowawczych z zakresu preorientacji zawodowej przewidziane w programie wychowawczym szkoły Pedagog szkolny, koordynator doradztwa, wychowawcy cały rok Wykorzystanie scenariuszy zajęć WSDZ 4. Przeprowadzenie lekcji dotyczących rynku pracy i planowania kariery zawodowej na zajęciach z podstaw przedsiębiorczości, geografii, wos Nauczyciele podstaw przedsiębiorczości, geografii, wos, języka polskiego cały rok Scenariusze zajęć 5. Przeprowadzenie lekcji dotyczących lokalnego rynku pracy i planowania indywidualnej kariery Koordynator cały rok Warsztaty –uczelnie, PPP, UP, OHP 6. Prowadzenie indywidualnych konsultacji z uczniami i rodzicami Doradca zawodowy , pedagog szkolny, wychowawcy cały rok Współpraca PPP 7. Nawiązanie współpracy z OHP, PPP, UP, firmami, praktyki zawodowe, przedsiębiorcami Dyrekcja, koordynator cały rok 8. Wycieczki klas maturalnych:
Targi Edukacyjne Szkół Wyższych w Warszawie
Dni Otwarte wyższych uczelni Koordynator, Wychowawcy klas cały rok 9. Udział uczniów w warsztatach z doradztwa zawodowego organizowanych przez wyższe uczelnie, OHP Koordynator, pedagog cały rok Uczelnie, PPP 10. Udział uczniów w konkursach, prelekcjach pozaszkolnych rozwijających zainteresowania Nauczyciele przedmiotów zawodowych, wychowawcy klas cały rok 11. Przekazywanie informacji o zastosowaniu i przydatności danych treści nauczania w różnych dziedzinach życia (informacje pomocne w wyborze kierunków studiów) Nauczyciele przedmiotów cały rok 12. Monitorowanie losów absolwentów ZSOFiK nr 22 organizowanie spotkań z uczniami Koordynator, wychowawcy klas cały rok Pogadanki, ankieta 13. Czynniki wyboru szkoły ponadgimnazjalnej , źródła informacji o szkole Zespół ds. doradztwa zawodowego wrzesień Przeprowadzenie ankiety w klasach pierwszych 14. Edukacja rodziców (porady, prelekcje, konsultacje) Dyrekcja , pedagog, koordynator cały rok We współpracy z PPP, UP 15. Systematyczne wzbogacanie kompetencji zawodowych poprzez udział w zewnętrznych formach doskonalenia oraz samokształcenie Koordynator, nauczyciele, pedagog cały rok WCIES, KOWEZiU
REALIZACJA TREŚCI PROGRAMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W KONTEKŚCIE REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ I PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO SZKOŁY:
| Tematyka | Realizacja treści w ramach zajęć: | Uwagi |
| Moje mocne i słabe strony | Podstawy przedsiębiorczości | Klasy pierwsze |
| Zainteresowania i predyspozycje zawodowe | Godzina wychowawcza dodatkowe zajęcia, zajęcia warsztatowe -OHP, uczelnie, poradnie | Klasy pierwsze |
| Asertywność | Podstawy przedsiębiorczości, godz. wychowawcze | Klasy pierwsze |
| Umiejętność komunikacji | Podstawy przedsiębiorczości, godziny wychowawcze Język polski, język angielski zawodowy | Klasy pierwsze |
| Radzenie sobie ze stresem | Godzina wychowawcza, warsztaty- uczelnie | Klasy pierwsze i czwarte |
| Klasyfikacja zawodów i ich charakterystyka | Godzina wychowawcza, przedmioty zawodowe | Klasy drugie |
| Zawody przyszłości, nowe i deficytowe | Godzina wychowawcza, zajęcia z koordynatorem, lekcje przedmiotowe | Klasy drugie |
| Charakterystyka lokalnego rynku pracy | Zajęcia z koordynatorem, przedmioty zawodowe | Klasy drugie |
| Kształtowanie postaw przedsiębiorczych | Podstawy przedsiębiorczości | Klasy drugie |
| Efektywne gospodarowanie czasem | Godziny wychowawcze | Klasy drugie |
| Podejmowanie działalności gospodarczej | Podstawy przedsiębiorczości | Klasy drugie |
| Poszukiwanie pracy (proces selekcji i rekrutacji) | Godzina wychowawcza OHP | Klasy trzecie |
| Dokumenty związane z przyjmowaniem do pracy | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym Dodatkowe zajęcia | Klasy trzecie i czwarte |
| Rozmowa kwalifikacyjna | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym Godzina wychowawcza | Klasy trzecie |
| Formy zatrudnienia | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym | Klasy trzecie |
| Prawa i obowiązki pracownika | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym godziny wychowawcze wiedza o społeczeństwie | Klasy trzecie |
| Mobilność zawodowa | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym, wiedza o społeczeństwie, geografia | Klasy trzecie |
| Bezrobocie | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym, warsztaty UP, geografia | Klasy czwarte |
| Instytucje rynku pracy | Zarządzanie salonem fryzjerskim; zakładem odzieżowym, godziny wychowawcze | Klasy trzecie i czwarte |
| Możliwości wyboru drogi zawodowej i edukacyjnej po ukończeniu szkoły średniej | Zajęcia z koordynatorem Warsztaty- uczelnie Godz. wychowawcze | Klasy czwarte |
| Czynniki planowania kariery edukacyjno – zawodowej | Godziny wychowawcze, dodatkowe zajęcia | Klasy czwarte |
| Tworzenie Indywidualnych Planów Działania | Zajęcia z koordynatorem, wychowawcy klas | Klasy czwarte |
| Szkolnictwo wyższe – jak wybrać studia? | Zajęcia z koordynatorem, zajęcia dodatkowe | Klasy czwarte |