Wykaz lektur dla uczniów liceum ogólnokształcącego i technikum jest określony w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz. U. poz. 467, z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. 2020. poz. 1248).
Realizacja wymagań podstawy programowej „ma służyć osiągnięciu przez ucznia umiejętności świadomego i krytycznego odbioru dzieł literackich, ich interpretacji w różnych kontekstach, rozpoznawania w nich odniesień egzystencjalnych, aksjologicznych i historycznych”.
Lektury.gov.pl to narzędzie ułatwiające zapoznawanie się z utworami literackimi będącymi na liście lektur szkolnych.
Serwis Lektury.gov.pl to realizacja postulatu budowy otwartych, dostępnych i przyjaznych cyfrowych zasobów edukacyjnych i kulturowych. Projekt został zainicjowany przez dwa ministerstwa: Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, oraz Ministerstwo Cyfryzacji.
Dzięki tej inicjatywie lektury można pobierać przez Internet i słuchać ich wersji audio lub czytać w dowolnym momencie za pomocą wygodnej aplikacji mobilnej.
Serwis powstał przede wszystkim z myślą o uczniach i studentach, nauczycielach i wykładowcach, ale zachęcamy do korzystania z niego wszystkich, którzy chcą poznać lub przypomnieć sobie najważniejsze dzieła literatury polskiej i światowej.
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Nowoczesna Polska. Reprodukcje cyfrowe wykonane przez Bibliotekę Narodową, Bibliotekę Śląską i Bibliotekę Elbląską z egzemplarzy pochodzących ze zbiorów BN, BŚ i BE.
Nowa strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki środkom otrzymanym w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, Senatu RP (zadanie realizowane w ramach zlecania przez Kancelarię Senatu zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2011 r.) oraz Narodowego Instytutu Audiowizualnego w ramach programu Dziedzictwo Cyfrowe.
Na Wolnych Lekturach udostępnione są utwory znajdujące się w domenie publicznej lub na wolnej licencji (Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach lub Licencja Wolnej Sztuki). Oznacza to, że można je zgodnie z prawem bezpłatnie przeglądać, słuchać, pobierać na swój komputer, a także udostępniać innym i cytować. Jednak wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o kilku zasadach, które zostały zawarte w Księdze atrybucji. Zapoznaj się z nią, zanim udostępnisz dalej książki.
W kolekcji zaprezentowano wybór lektur szkolnych adresowanych do uczniów liceów, techników oraz szkół branżowych I i II stopnia. Zgodnie z aktualną podstawą programową wykaz ten obejmuje lektury obowiązkowe i uzupełniające, zarówno z zakresu podstawowego, jak i rozszerzonego.
Wśród udostępnionych czytelnikom arcydzieł literatury polskiej znajdują się między innymi: Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja (wydanie z 1881 roku), Kazania sejmowe Piotra Skargi (wydanie z 1912 roku), Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska (wydanie z 1928 roku), Wesele Stanisława Wyspiańskiego (wydanie z 1908 roku), Moralność Pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej (wydanie z 1907 roku) czy Przedwiośnie Stefana Żeromskiego (wydanie z 1925 roku). Równie ciekawie przedstawia się wybór dzieł zaliczanych do kanonu literatury światowej. W skład kolekcji wchodzą między innymi: Iliada i OdysejaHomera (wydania z 1882 i 1876 roku), Antygona oraz Król Edyp Sofoklesa (wydania z 1935 i 1947 roku), Pochwała głupoty Erazma z Rotterdamu (wydanie z 1875 roku), Kandyd Woltera (wydanie z 1931 roku), Boska komedia Dantego Alighieri (trzytomowe wydawnictwo z 1922 roku), Opowiadania nadzwyczajne Edgara Allana Poe (wydanie z 1913 roku) oraz Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego (dwutomowe wydawnictwo z 1928 roku).
Biblioteka internetowa Wolne Lektury (prowadzona przez Fundację Nowoczesna Polska) na zamówienie Biblioteki Narodowej przygotowała 70 audiobooków dostępnych bezpłatnie w bibliotece cyfrowej POLONA.PL i na stronie wolnelektury.pl.
Audiobooki można pobrać z biblioteki cyfrowej POLONA.PL bez konieczności logowania. Wystarczy ze strony wybranego utworu kliknąć w ikonę „Pobierz”, widoczną w prawym górnym rogu, i wybrać audiobook w formacie MPEG. Pełną listę prezentujemy poniżej.
Mały Książę, Antoine de Saint-Exupéry
Republika marzeń, Bruno Schulz
Sanatorium pod Klepsydrą, Bruno Schulz
Sklepy cynamonowe : zbiór, Bruno Schulz
Potop. T. 1, Henryk Sienkiewicz
Potop. T. 2, Henryk Sienkiewicz
Potop. T. 3, Henryk Sienkiewicz
Quo vadis, Henryk Sienkiewicz
Lalka. T. 1, Bolesław Prus
Lalka. T. 2, Bolesław Prus
20 000 mil podmorskiej żeglugi, Jules Verne
Dzieje Tristana i Izoldy : odtworzone wedle dawnych legend i poematów
Mała księżniczka, Frances Hodgson
Giaur, George Gordon Byron
Nostromo : opowieść z wybrzeża, Joseph Conrad
Lord Jim, Joseph Conrad
Boska komedia. Cz. 1, Piekło, Alighieri Dante
Boska komedia. Cz. 2, Czyściec, Alighieri Dante
Boska komedia. Cz. 3, Raj, Alighieri Dante
Dawid Copperfield. T. 1, Charles Dickens
Dawid Copperfield. T. 2, Charles Dickens
Faust, Johann Wolfgang von Goethe
Iliada, Homer
Odyseja, Homer
Wybrane utwory, Homer
Poetyka, Arystoteles
Bankructwo małego Dżeka, Janusz Korczak
Król Maciuś na wyspie bezludnej, Janusz Korczak
Król Maciuś Pierwszy, Janusz Korczak
Bajki nowe, Ignacy Krasicki
Hymn do miłości Ojczyzny, Ignacy Krasicki
Monachomachia, czyli Wojna mnichów, Ignacy Krasicki
Przygody Sindbada Żeglarza, Bolesław Leśmian
Maria : powieść ukraińska, Antoni Malczewski
O poprawie Rzeczypospolitej, Andrzej Frycz Modrzewski
Próby. Ks. 1, Michel de Montaigne
Próby. Ks. 2, Michel de Montaigne
Próby. Ks. 3, Michel de Montaigne
Powrót posła, Julian Ursyn Niemcewicz
Czarne kwiaty, Cyprian Kamil Norwid
Promethidion, Cyprian Kamil Norwid
Dobra pani, Eliza Orzeszkowa
Nad Niemnem. T. 1, Eliza Orzeszkowa
Nad Niemnem. T. 2, Eliza Orzeszkowa
Nad Niemnem. T. 3, Eliza Orzeszkowa
Nasza mama czarodziejka, Joanna Papuzińska
Pamiętniki, Jan Chryzostom Pasek
Państwo, Platon
Wojna chocimska, Wacław Potocki
Bajka o rybaku i rybce, Aleksander Puszkin
Gargantua i Pantagruel. Ks. 1, François Rabelais
Gargantua i Pantagruel. Ks. 2, François Rabelais
Gargantua i Pantagruel. Ks. 3, François Rabelais
Gargantua i Pantagruel. Ks. 4, François Rabelais
Gargantua i Pantagruel. Ks. 5, François Rabelais
Gargantua i Pantagruel. Pomniejsze pisma, François Rabelais
Beniowski : pięć pierwszych pieśni, Juliusz Słowacki
Przestrogi dla Polski : z teraźniejszych politycznych Europy związków z praw natury wypadające przez pisarza „Uwag nad życiem Jana Zamoyskiego”, Stanisław Staszic
Wielki testament (1461), François Villon
Eneida, Wergiliusz
Menażeria ludzka, Gabriela Zapolska
Moralność Pani Dulskiej : komedia w trzech aktach, Gabriela Zapolska
Echa leśne, Stefan Żeromski
Rozdzióbią nas kruki, wrony, Stefan Żeromski
Syzyfowe prace, Stefan Żeromski
Deklaracja Praw Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 listopada 1959 roku
Dialog Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
Lament świętokrzyski
Legenda o świętym Aleksym
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Wybrano utwory, które dotychczas nie były dostępne w postaci audiobooka. Wśród propozycji klasyka literatury polskiej, książki dla najmłodszych, lektury szkolne oraz utwory polskich i zagranicznych pisarzy (Antoine de Saint-Exupéry, Jules Verne, George Gordon Byron, Charles Dickens). W POLONA.PL można posłuchać dzieł m.in. Ignacego Krasickiego, Joanny Papuzińskiej, Janusza Korczaka, Bolesława Leśmiana, Gabrieli Zapolskiej, Elizy Orzeszkowej, Josepha Conrada, Brunona Schulza, Stefana Żeromskiego.
W gronie autorów nie zabrakło utworów patrona roku 2021 Cypriana Kamila Norwida czy lektury tegorocznego Narodowego Czytania Moralności Pani Dulskiej.
Zachęcamy wszystkich do pobierania i słuchania audiobooków nie tylko dla przyjemności. W czasie epidemii pozwolą wielu grupom – w szczególności uczniom i nauczycielom – w zdobyciu potrzebnych im materiałów do nauki i pozwolą na dostęp do treści w wygodnej formie.
Udostępnienie audiobooków było możliwe dzięki realizacji Priorytetu 4 Udostępnienie publikacji w formatach cyfrowych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa – którego operatorem jest Biblioteka Narodowa.
Dzięki bibliotece cyfrowej POLONA.PL można także odkrywać ponad 3 miliony innych publikacji cyfrowych – książek, czasopism, rękopisów, starodruków, map, rysunków, grafik, fotografii, pocztówek, nut i druków ulotnych. To obecnie jedna z największych bibliotek cyfrowych w Europie.
Wolne Lektury to jedna z najpopularniejszych bibliotek internetowych w Polsce, udostępniająca ponad 5600 utworów w formie przyjaznej dla użytkownika. Oprócz lektur szkolnych w swojej ofercie ma klasykę literatury polskiej i światowej, a także utwory wielu współcześnie żyjących autorów – zarówno prozaików, jak i poetów.
(Źródło: Biblioteka Narodowa)